Vezüv Yanardağı’ndan Karbonlaşmış Parşömenler Yapay Zeka ile Çözülüyor
M.S. 79’da Vezüv Yanardağı’nın patlaması, 800 parşömeni karbonlaştırmış ve içindekileri okunamaz hale getirmişti. Bu parşömenler 1700’lerde keşfedilse de, hassas yapıları nedeniyle bir türlü açılamamıştı. Ancak yapay zeka teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, bu parşömenlerin gizemleri çözülmeye başlıyor.
Vesuvius Challenge Yarışması
Kentuckuy Üniversitesi’nde bilgisayar bilimci Brent Seales liderliğinde başlatılan Vesuvius Challenge yarışması, bu parşömenleri açmadan okumak için yapay zeka kullanan araştırmacılara destek veriyor. Silikon Vadisi’nden fonlanan yarışma, parşömenlerdeki metinleri çözmek için yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmaları kullanıyor.
İlk Kelime Çözüldü
Araştırmacılar, 3D X-ray taramalarıyla parşömenlerdeki yazıları tespit etmeye çalışıyor. Geleneksel yöntemlerle okunamayan karbonlaşmış metinler, yapay zeka destekli görüntü işleme teknikleriyle analiz ediliyor.
Araştırmacılardan Farritor, geliştirdiği makine öğrenimi algoritmasıyla parşömenden ilk kelimeyi çözmeyi başardı: “porphyras” (Yunanca “mor”). Bu keşif, Farritor’a 40 bin dolarlık ödül kazandırdı ve araştırmacılara kalan parşömenleri çözme umudu verdi.
Büyük Ödül ve Gelecek Hedefleri
Vesuvius Challenge yarışması devam ediyor ve 140 karakter uzunluğunda dört farklı metni ortaya çıkaran araştırmacılar için 700 bin dolarlık büyük ödül sunuluyor.
Yapay zeka destekli metin çözme teknolojisinin gelecekte ortaçağ el yazmaları, palimpsestler ve eski Mısır mumya kılıflarındaki metinleri çözmek için kullanılması hedefleniyor.