Anemi (Kansızlık): Çocuklar İçin Büyük Bir Tehlike

Anemi, halk arasında kansızlık olarak bilinen ve özellikle çocuklarda, kadınlarda ve yaşlılarda görülen önemli bir sağlık sorunudur. Ne yazık ki, toplumda bu konuda yeterli farkındalık bulunmamaktadır. LÖSEV Başkanı Dr. Üstün Ezer’in de belirttiği gibi, yaygın olmasına rağmen yeterince bilinmeyen bu sinsi sorun, çocukların hayatını olumsuz etkileyebilir. İşte Dr. Ezer’in paylaştığı önemli bilgiler:

Kanın Yapısı ve Görevleri

Kanımızın yapım yeri kemik iliğidir. Kemik iliği, kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) ve kanamayı önleyen trombositleri üretir. Alyuvarlar, her bir damla kanda 4-5 milyon adet bulunur ve yaklaşık 120 günlük bir ömre sahiptir. Kana kırmızı rengini veren alyuvarlar, hemoglobin adı verilen ve oksijen taşıyan bir yapı içerir. Hemoglobinin yapısında demir bulunur ve demir eksikliği anemiden sorumludur. Yetersiz oksijen taşınması birçok sağlık sorununa yol açar. Demir eksikliğinin en yaygın nedeni, beslenme yoluyla yetersiz demir alımıdır. Bunun dışında bazı vitamin eksiklikleri, bağırsak sorunları, kanama hastalıkları ve nadir durumlarda lösemi de kansızlığa neden olabilir.

Ülkemizde Neden Yaygın Bir Sorun?

Yapılan araştırmalar, her iki çocuktan birinde (%50) demir eksikliği anemisi olduğunu gösteriyor. Ülkemizde bu durumun yaygınlaşmasının başlıca nedenleri şunlardır:

1. Demirden zengin gıdalarla yetersiz beslenme: Ekmek, makarna ve bulgur gibi unlu gıdalara dayalı beslenme, ciddi anemi riskini artırır.

2. Demir emilimini engelleyen maddeler: Paketli gıdalardaki kimyasal katkı maddeleri ve gazlı içecekler, anemi riskini yükseltir.

Anneler Dikkat!

Eğer çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa, mutlaka kan tahlili yaptırmalısınız:

• Halsizlik ve çabuk yorgunluk
• Düşük okul başarısı, öğrenme güçlüğü ve unutkanlık
• Gelişim geriliği (bebeklerde)
• İştahsızlık, solgunluk ve uyku hali

Teşhis Nasıl Konulur?

Ayrıntılı bir öykü alımı, doktor muayenesi ve basit bir kan testi olan tam kan sayımı ile anemi kolayca teşhis edilebilir. Çocuklarda hemoglobin değeri 12-14 gr/dl, eritrosit sayısı ise 4 milyonun üzerinde olmalıdır. Bu değerlerin altında kalması anemiyi gösterebilir.

Depo Demiri Neden Önemli?

Depo demiri (ferritin), hücrelerde depolanan demirdir ve gerektiğinde alyuvarlara verilir. Anemia teşhisinde ferritin düzeyi de kontrol edilebilir. Gerekirse ek testler yapılabilir.

Doğal Demir Kaynakları

Demir açısından zengin gıdalar şunlardır: Kırmızı et, yumurta sarısı, balık, yeşil yapraklı sebzeler, üzüm, pekmez, üzüm suyu, baklagiller (özellikle yeşil mercimek), fındık, fıstık ve benzeri kuruyemişler.

Önemli Bir Uyarı

Demir açısından zengin gıdalarla süt ve süt ürünlerinin birlikte tüketilmesi tavsiye edilmez. Kahve, çay, gazlı ve asitli içecekler de demir emilimini engeller.

Ağır Demir Eksikliğinde İlaç Kullanımı

LÖSANTE Hastanesi hematoloji uzmanları olarak, bebek ve çocuklarda demir eksikliği anemisinin önlenmesi ve tedavisi için demir açısından zengin beslenmeyi öneriyoruz. Bebeklerde uzun süre anne sütü verilmemesi ve ek gıdaya erken başlanması önemlidir. C vitamini demir emilimini artırır, bu nedenle demir açısından zengin beslenmenin yanında portakal, limon ve mandalina gibi C vitamini açısından zengin gıdalar tüketilmelidir. Ağır anemi durumları dışında ilaç kullanımından kaçınılmalıdır, çünkü demir ilaçları mide bulantısı, kusma ve karın ağrısına neden olabilir.