Amazon’un ölümcül sırrı… ‘Kaynayan nehir’

Dünyanın En Sıcak Nehri: Peru’daki Kaynayan Shanty Timpishka

Peru’nun Amazon ormanlarının kalbinde, yerli halk tarafından bilinen ancak bilim dünyasına yeni tanıtılan olağanüstü bir doğa harikası var: Shanty Timpishka.

Volkanik bölgelere kilometrelerce uzak olmasına rağmen, bu nehir kaynama noktasına kadar ısınabiliyor. Bilim insanları için bu gizemli fenomen, yer altı jeotermal süreçleri ve küresel ısınmanın etkileri hakkında değerli bilgiler sunuyor.

Keşif gezgini Andrés Ruzo’nun ölçümlerine göre nehrin sıcaklığı 100°C’ye ulaşıyor. Bu inanılmaz sıcaklık, fincan kahve sıcaklığından iki kat daha fazla. Saniyenin içinde insan derisi ikinci ve üçüncü derece yanıklarla kaplanabilir.

Bir Efsanenin Gerçeğe Dönüşü

Shanty Timpishka, yüzyıllar boyunca Peru folklorunda bir efsane olarak dolaştı. Ancak Amazon havzasının aktif volkanlardan uzak olması nedeniyle bilim insanları böyle bir doğa olayının varlığına pek inanmıyordu. Ta ki 2011 yılında Ruzo bölgeyi ziyaret edip bu inanılmaz gerçeği ortaya çıkardı.

Yeraltı Sıcaklığının Kaynağı

Bu olağanüstü sıcaklık, yeraltı sıcak su kaynaklarından geliyor. Yağmur suyu, gözenekli kayaçlardan süzülerek Dünya’nın çekirdek ısısıyla ısınan yerin derinliklerine ulaşıyor. Su, büyük bir fay hattı boyunca yükselirken sıcaklığını koruyor ve Shanty Timpishka’yı bir kazana dönüştürüyor.

Amazon’un Geleceğine Yansımaları

Miami Üniversitesi araştırmacıları, Shanty Timpishka’nın küresel ısınmanın geleceğini anlamak için bir laboratuvar görevi görebileceğini düşünüyor. Çalışmanın baş yazarı Riley Fortier, “Amazon ısınmaya devam edecek. Isı artışlarının orman ekosistemini nasıl etkileyeceğini bilmek çok önemli” diyor.

Sıcaklık Artışının Etkileri

Araştırmacılar 2022’de nehir çevresindeki bitki örtüsünü haritalandırdı. Sonuçlar, sıcaklık arttıkça bitki çeşitliliğinin azaldığını gösterdi. Nehrin en sıcak bölgelerinde sadece birkaç tür hayatta kalabiliyordu.

Fortier, “Sıcak alanlarda ağaç çeşitliliği düşüyor. Soğuk ormanlarda ise bitki türleri daha fazla ve ekosistem daha dengeli” diye ekliyor.

Amazon’un Geleceği

Araştırmacılar, Shanty Timpishka’nın gelecek için korkutucu bir uyarı olduğunu vurguluyor. Fortier, “Küresel ısınma devam ettikçe Amazon da bu bölge gibi olabilir” diyor.