Alzheimer Hastalığı İçin Devrim Niteliğinde Kan Testi

Alzheimer hastalığının ilk belirtilerini, hafıza sorunları ortaya çıkmadan önce tespit edebilecek bir kan testi geliştirildi. Finlandiya’da yapılan geniş çaplı bir araştırmaya göre, bu test sayesinde hastalığın risk altında olan bireylerde erken teşhis mümkün olabilir.

“Genç Finlilerde Kardiyovasküler Risk” adlı uzun süreli araştırma kapsamında, 41 ila 56 yaş arasındaki bireylerin kanında Alzheimer ile ilişkili beyin biyobelirteçlerinin yüksek seviyelerde olduğu tespit edildi. Bu bulgu, hastalığa dair biyolojik değişimlerin, belirtiler ortaya çıkmadan on yıllar önce başlayabileceğine işaret ediyor.

Kalıtsal Olan Belirtiler

Toplamda 2051 kişinin (1237 orta yaşlı yetişkin ve 814 ebeveyni) katıldığı araştırma, Turku Üniversitesi uzmanları tarafından yürütüldü ve The Lancet Healthy Longevity dergisinde yayımlandı.

Araştırmacılar, biyobelirteç seviyelerinin kalıtsal olabileceğini belirtti. Özellikle annelerin biyobelirteç düzeylerinin, çocuklarında da benzer şekilde görülebileceği ifade edildi. Bu durum, Alzheimer hastalığının genetik yatkınlıkla nasıl bağlantılı olduğunu gösteren önemli ipuçları sağlıyor.

Kan Örnekleriyle Ölçüm

Turku Üniversitesi Uygulamalı ve Önleyici Kardiyovasküler Tıp Araştırma Merkezi’nden kıdemli araştırmacı Suvi Rovio, Alzheimer’a yönelik biyobelirteçlerin tespitinin genellikle beyin görüntüleme veya beyin omurilik sıvısı örnekleriyle yapıldığını hatırlatarak, yeni geliştirilen ultra hassas teknolojiler sayesinde artık bu göstergelerin kan örnekleriyle de ölçülebildiğini belirtti.

Rovio, bu gelişmenin Alzheimer teşhisi için büyük bir potansiyel sunduğunu ancak henüz klinik teşhis aracı olarak kullanıma hazır olmadığını vurguladı. Farklı yaş grupları ve popülasyonlarda daha fazla araştırma yapılması ve referans değerlerin standartlaştırılması gerektiğini dile getirdi.

Çalışmada ayrıca, ileri yaş ve böbrek hastalığı gibi faktörlerin, hafıza sorunları başlamadan önce bile daha yüksek biyobelirteç seviyeleriyle ilişkili olduğu ortaya kondu.

60 Yaş Altında Belirtiler

Bilinen genetik risk faktörlerinden APOE ε4 genine sahip yaşlı bireylerde de biyobelirteç düzeylerinin daha yüksek olduğu gözlemlendi. Ancak araştırmacılar, bu genin etkisinin 60 yaş altındaki bireylerde henüz ortaya çıkmadığını belirtti.

Projede yer alan bir diğer kıdemli araştırmacı Marja Heiskanen, bulguların orta yaştan itibaren beyin sağlığına dair yeni ve değerli bilgiler sağladığını ve bu çalışmanın, daha erken dönemlerdeki değişimlere odaklanarak önemli bir boşluğu doldurduğunu ifade etti. Zira, biyobelirteçlerin çoğunlukla yaşlı bireylerde incelendiğini hatırlattı.