Cambridge Üniversitesinden Çarpıcı Uyarı: Artan Eşitsizlik, Küresel Çöküşe Götürüyor

Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Luke Kemp, 5000 yıllık medeniyet verilerini inceleyerek, giderek artan eşitsizliğin modern dünyayı yıkıma sürüklediğini savunuyor. Kemp’e göre insanlığın önünde iki yol var: kendi kendini yok etmek veya kökten bir dönüşüm geçirmek.

Cambridge Üniversitesi Varoluşsal Risk Çalışmaları Merkezi’nde çalışan araştırmacı Dr. Luke Kemp, yedi yıllık araştırmasının ürünü olan “Goliath’ın Laneti” adlı kitabıyla bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı.

Covid-19 Kırılganlığı Ortaya Koyan Bir Gerçek

400’den fazla medeniyeti inceleyen Kemp, artan gelir eşitsizliğinin küresel sistemi çöküşün eşiğine getirdiği konusunda uyarıyor. Araştırmacı, geleneksel “medeniyet” kavramı yerine, egemenliğe dayalı yapılar olan “Goliath’ları” inceliyor. Roma İmparatorluğu’nu örnek gösteren Kemp, günümüz dünyasını ise birbirine bağlı tek bir küresel Goliath olarak tanımlıyor.

The Guardian’a verdiği demeçte Kemp, “Artık bölgesel imparatorluklar yok, ticaret, finans ve teknolojiyle birbirine kenetlenmiş tek bir küresel dev var. Tüm toplumlarımız ‘kapitalizm’ dediğimiz tek bir küresel ekonomik sistem içinde işliyor” diyor. Bu devasa yapının güçlü olduğu kadar kırılgan olduğunu ve Covid-19 pandemisinin bu kırılganlığı açıkça ortaya koyduğunu belirtiyor.

Araştırmanın özünde, eşitsizliğin tarih boyunca tüm çöküşlerin temel itici gücü olduğu fikri yatıyor. Kemp, bunu şöyle açıklıyor: “Seçkinler, halktan ve kaynaklardan giderek daha fazla zenginlik biriktirdikçe, toplumları içten içe zayıflatırlar. İçinden boşaltılmış bir toplumun kabuğu, sonunda hastalık, savaş veya iklim değişikliği gibi bir şokla çatlar.”

Liderlerin Kişilik Özellikleri de Tehlikeyi Arttırıyor

Kemp, narsisizm, psikopati ve Makyavelizmden oluşan “karanlık üçlü” kişilik özelliklerine sahip liderlerin bu tehlikeyi daha da artırdığına inanıyor.

Çöküşlerin ardından hayatın bazı yönlerden iyileşebileceğini de kabul eden Kemp, Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra nüfusun daha sağlıklı hale geldiğini örnek gösteriyor. Ancak günümüzdeki tehditlerin geçmiştekilerden çok daha büyük olduğunun altını çiziyor: Yapay zekâ, nükleer silahlar ve hızla büyüyen iklim krizi gibi varoluşsal riskler, modern bir çöküşün sonuçlarının çok daha yıkıcı olacağını gösteriyor.

Peki, umut var mı? Kemp’e göre insanlığın iki seçeneği var: kendi kendini yok etmek veya kökten bir dönüşüm geçirmek. “Gelecek konusunda karamsarım ama insanlara karşı iyimserim” diyen Kemp, çözümü “gerçek doğrudan demokrasi”de görüyor. Vatandaş meclisleri ve kolektif eylemi teşvik eden dijital araçlarla bu gidişatın tersine çevrilebileceğini savunuyor.

Zenginlerin servetinin sınırlandırılması gibi önerilerinden dolayı “sol görüşlü” olarak etiketlenebileceğini belirten Kemp, bu eleştiriye katılmıyor: “Yolsuzlukla mücadele etmek, hükümetleri sorumlu tutmak ve şirketlerin topluma ve çevreye verdikleri zararın bedelini ödemelerini sağlamak solun tekelinde değildir. Bu, sadece ekonomimizi daha dürüst hale getirmektir.”