Rapor alarm veriyor: Hedefin yüzde 63 gerisinde

Raporda, yalnızca geçen yıl kalıcı olarak yok olan orman alanının 8,1 milyon hektar olduğu belirtiliyor. Ayrıca belirlenen yıllık sınırın 3 milyon hektardan fazla aşıldığı da vurgulanıyor.

Araştırmanın başyazarı Erin Matson, “Taahhütlerle gerçeklik arasındaki fark her yıl büyüyor” diyerek, ormanların yalnızca doğa için değil, tüm insanlık için yaşamsal bir altyapı sunduğunu ifade ediyor.

Bu çarpıcı bulgular, Kasım ayında Amazon’da düzenlenecek olan ve ormanların merkez gündem olacağı COP30 İklim Zirvesi’nden hemen önce kamuoyuyla paylaşıldı.

İMZALAR ATILDI ADIMLAR ATILMADI

2021’de dünya liderleri tarafından imzalanan Glasgow Ormanlar ve Arazi Kullanımı Bildirgesi, 2030’a kadar orman kaybını durdurmayı ve 350 milyon hektarlık araziyi restore etmeyi taahhüt etmişti. Ancak son veriler, bu hedefin yüzde 63 gerisinde kalındığını ve bazı bölgelerde ormansızlaşmanın hızlandığını ortaya koyuyor.

2024’te yaşanan orman yangınları 6,7 milyon hektarı yok etti. Latin Amerika, Güneydoğu Asya ve Afrika’daki yangınlar 3,1 milyar ton sera gazı salımına yol açtı. Bu miktar, ABD enerji sektörünün yıllık emisyonlarının yüzde 150’sine eşit.

İklim uzmanı Ivan Palmegiani, “Bozulan ormanlar kesilenlerden daha hızlı yok olabilir, ancak bu tür tahribat genellikle fark edilmez ya da raporlanmaz,” diyerek izleme zorluklarına dikkat çekti.

SORUNUN KALBİNDE EKONOMİ VAR

Rapora göre, orman koruması için yılda ortalama 5 milyar euro ayrılırken, ormanları yok eden sanayilere 353 milyar euro sübvansiyon sağlanıyor. Bu dengesizlik, sistemsel bir sorun olduğuna işaret ediyor.

Climate Focus’tan Franziska Haupt, “Kâğıt üstünde iyi görünen ama sistemi değiştirmeyen yüzeysel çözümlerle oyalanıyoruz” diyerek mevcut ekonomik düzenin ormansızlaşmayı ödüllendirdiğini vurguluyor.

UMUT VEREN ADIMLAR DA VAR

Tüm karamsar tabloya rağmen umut ışığı da var. Brezilya, Başkan Lula döneminde Amazon’daki ormansızlaşmayı yavaşlatmayı başardı ve özel finansmanı güvence altına almak için yeni fonlar kurdu. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, yeni arazi yasasıyla yerel halkın haklarını tanıdı.

Ayrıca Latin Amerika’daki ülkeler, çevresel hakları güvence altına alan Escazú Anlaşması’nı uygulamaya devam ediyor. COP30 zirvesi öncesinde 34 ülkenin açıkladığı “Orman Finansmanı Eylem Yol Haritası”, yıllık 58 milyar euroluk finansman açığını kapatmayı hedefliyor.