Yüzyıllardır denizcilerin ağzındaydı, bilim sonunda efsaneyi doğruladı

Yüzyıllardır denizci efsanelerine konu olan ve gemileri yutabilen dev “asi dalgaların” nasıl oluştuğuna dair bilimsel tartışmalar, yeni ve kapsamlı bir araştırmayla son buldu. Araştırmacılar, bu dev dalgaların bir anormallik olmadığını, okyanusun doğal yasaları çerçevesinde oluştuklarını ve artık öngörülebilir olduklarını kanıtladı.

Bilim dünyasının asi dalgalara olan ilgisi, 1 Ocak 1995’te Kuzey Denizi’ndeki Draupner petrol platformuna çarpan dev dalganın ilk kez bilimsel olarak kaydedilmesiyle başladı. 

Georgia Teknoloji Enstitüsü’nden Francesco Fedele, “Bu vaka, denizcilerin yüzyıllardır anlattığı şeyi doğruladı. Uzun süre bir efsane olarak kabul edilen bu ani, devasa dalgaların varlığı kanıtlanmış oldu” diyor.

Bu keşfin ardından geçen yaklaşık 30 yıl boyunca, bu dalgaların nasıl oluştuğu konusunda bilim dünyasında bir fikir birliğine varılamamıştı.

Profesör Fedele liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, Kuzey Denizi’nde 18 yıl boyunca kaydedilen 27.500’den fazla dalga verisini analiz ederek bugüne kadarki en büyük veri setini oluşturdu. Analizler, dev dalgaların oluşumunun daha önce düşünülen “egzotik” mekanizmalara ihtiyaç duymadığını, aksine iki temel sürecin birleşimiyle ortaya çıktığını gösterdi:

Doğrusal Odaklanma: Farklı yönlerden ve farklı hızlarda ilerleyen dalgaların, uzay ve zamanda tam olarak aynı noktada üst üste gelerek enerjilerini birleştirmesi. Bu birleşme, normalden çok daha yüksek bir dalga tepesi yaratıyor.

Doğrusal Olmayan Etkiler: Dalgaların şeklini doğal olarak değiştiren bir süreç. Bu etki, dalgaların tepe noktalarını daha sivri ve yüksek, çukur noktalarını ise daha düz hale getiriyor. Bu şekil bozulması, zaten büyük olan bir dalganın yüksekliğini %15-20 daha artırabiliyor.

Araştırmacılar, bu iki doğal olgunun aynı anda gerçekleştiğinde, o efsanevi “asi dalgaların” ortaya çıktığını belirtiyor.

Eski teori çürütüldü

Bu çalışmayla birlikte, dev dalgaların oluşumunu açıklayan en popüler teori olan “modülasyon kararsızlığı” da çürütülmüş oldu. Fedele, bu teorinin sadece laboratuvar gibi tek yönlü dalga kanallarında geçerli olduğunu, enerjinin çok yönlü aktığı açık okyanus koşullarını yansıtmadığını kanıtladı.

Fedele, “Bu anormal dalgalar okyanusun tamamen doğal yasalarını takip ediyor ve kuralın bir istisnası değiller,” diyerek bulgularını özetledi. Bu keşfin, gelecekte deniz taşımacılığı ve açık deniz platformları için dalga tahmin modellerini geliştirerek güvenliği artırması bekleniyor.