Zeytinyağında büyük tuzak! Uzmanından ‘sağlığınızdan olmayın’ uyarısı

Türkiye’de yüksek enflasyonun yanı sıra, gıda maddelerinde de ciddi bir tağşiş sorunu yaşanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamalarına göre, sucuk, et, peynir ve çay gibi birçok ürünün taklit veya katkılı hali piyasada yer alıyor. Son dönemde ise zeytinyağı da bu listeye eklendi.

Balıkesir Edremit’te beş nesildir zeytincilik yapan Lavinya Zeytinyağları’nın sahibi Gülistan Beste Acar ile gerçek zeytinyağının nasıl ayırt edilebileceğini konuştuk. Acar, Kaz Dağları’nın eteklerinde yetişen zeytinlerden elde edilen zeytinyağının değerine dikkat çekerek, tağşişsiz zeytinyağı seçimi için bazı ipuçları paylaştı.

Katkılı Zeytinyağı Nasıl Belirlenir?

Öncelikle, TARİŞ gibi yetkili laboratuvarlardan analiz raporu sunan firmaların tercih edilmesi önemli. Soğuk sıkım sızma zeytinyağı için aşağıdaki beş analize bakılmalı:

• Serbest yağ asidi oranı: Türk Gıda Kodeksi’nde 0.8 olarak belirlenmiş olup, bu değerin altında olması yağın kalitesini gösterir. Edremit yöresinde bu oran 0.2 ile 0.6 arasında seyrediyor.

• Sterol oranı: Kolesterol düşürücü ve kalp sağlığı koruyucu etkiye sahip olan bu enzimin oranı 1000 ve üzeri olmalı. Edremit yöresindeki zeytinyağlarında bu oran, kodekste belirtilen sınırın iki katına yakın.

• Enitrodiol oranı: Bu enzimin oranı 4.5’in altında ise yağın kalitesi ve saflığı yüksektir.

• ECN 42 testi: Zeytinyağındaki karbon zinciri uzunluğunu belirleyen bu testte, değerin 0.2’nin altında olması gerekir. Daha yüksek değerler sahteciliği gösterir.

• Stigmastadien analizi: Bu değerin 0.05’in altında olması gerekiyor. Daha yüksek değerler, yağın katkılı veya kötü işlendiğini gösterir.

Sağlık Açısından Tahlilde Bakılması Gerekenler

Sağlık açısından bakıldığında ise öncelikle Palmitoleik Asit oranına bakılmalı. Kalp sağlığını destekleyen, bağışıklığı güçlendiren ve yaşlanmayı geciktiren bu asidin oranı 0.3 ile 3.5 arasında olmalı. Edremit yağlarında bu oran 0.5 ile 2 arasında.

Bunun yanı sıra, zeytinyağının büyük bölümünü oluşturan Oleik Asit oranı, Kampesterol, Stigmastenol, Siltosterol ve Brassicasterol gibi bileşenlerin oranları da incelenmelidir.

Katkıssız Zeytinyağının Faydaları

Bilimsel araştırmalar, zeytinyağının kolesterolü kontrol etmeye yardımcı olduğunu, kalp hastalığı riskini azalttığını, damar sağlığını iyileştirdiğini ve antioksidan özelliğiyle hücre hasarını azalttığını gösteriyor. Ayrıca, yaşlanmayı yavaşlatabilir, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebilir, iltihabı azaltabilir ve sindirimi kolaylaştırabilir. Polifenolik bileşikler sayesinde stresi azaltır, beyin sağlığını destekler ve cilt için de faydalıdır. A, D, E ve K vitaminleri içerir.