Güneş’te Devasa Delik, Dünya’ya Parçacık Püskürtüyor
Güneş’in atmosferinde, Dünya’nın çapının 62 katından daha geniş, yaklaşık 800 bin kilometre genişliğinde devasa bir delik tespit edildi. NASA teleskopları tarafından görüntülenen bu dev yarık, Dünya’ya doğru hızla hareket eden Güneş rüzgarları püskürtüyor.
Güneş’in koronasında oluşan delikler, manyetik alanların açılarak radyoaktif plazma rüzgarının uzaya serbestçe savrulmasını sağlayan bölgeler. Bu delikler, daha koyu görünür, çünkü manyetik alanlar içinde hapsolmuş sıcak gazlar artık tutulmuyor ve uzaya doğru dışarı akıyor.
Yeni oluşan koronal delikten kaçan Güneş rüzgarı, saniyede 500 kilometreden daha yüksek hızla hareket ediyor. Uzaydaki parçacık akışlarını izleyen Spaceweather.com’a göre, bu akışın ilk dalgası 31 Ocak’ta Dünya’ya ulaştı ve küçük çaplı bir jeomanyetik fırtına oluşturdu. Plazma dalgasının 31 Ocak’tan itibaren üç gün boyunca yüksek enlemlerde kutup ışıklarını tetiklemesi bekleniyor.
Güneş Fırtınaları
Güneş’teki patlamalar, koronal kütle atılımları (CME) olarak bilinen parçacık püskürmeleri üretir. Bu yüklü parçacıklar uzaya doğru yol alır ve Dünya’nın gezegeni koruyan manyetik alanıyla etkileşime girer.
Bu etkileşim, Güneş fırtınası olarak adlandırılır ve manyetik alanla girilen etkileşim sonucu görkemli kutup ışıklarını doğurur. Güneş’ten gelen parçacıklar Dünya atmosferindeki oksijen ve azot gibi gazlarla çarpışır ve onlara enerji aktarır. Bu enerji, ışık olarak salınır ve gece gökyüzünde görülen renkli kutup ışıklarını oluşturur.
Ancak Güneş fırtınaları daha şiddetli olduğunda GPS sistemlerini ve radyo dalgalarını bozarak iletişim kesintilerine ve elektrik kesintilerine neden olabilir.
Güneş Solar Maksimum Evresinde
NASA ve NOAA, Güneş’in resmi olarak “solar maksimum” evresine girdiğini duyurdu. Bu, Güneş’in 11 yıllık aktivite döngüsünün zirvesine yaklaştığı anlamına geliyor.
Bu süreçte daha fazla güneş lekesi oluşması, daha sık patlamalar olması ve Güneş fırtınalarının sayısının artması bekleniyor. Bu nedenle, aurora (kuzey ışıkları) Dünya’nın daha düşük enlemlerinden de görülebilir hale gelebilir.
Güneş, her 11 yılda bir sakin veya fırtınalı bir döngüyü tamamlar. Yıldızın manyetik kutupları bu döngüler boyunca düzenli olarak yer değiştirir. Sakin dönemlere “solar minimum”, patlamaların arttığı dönemlere ise “solar maksimum” denir.