İnsan türünün en tuhaf gizemlerinden biri çözüldü

Çoğumuz için müzik, duygularımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Ama hiç düşündünüz mü, en sevdiğiniz melodi bazı insanlar için sadece bir parazit sesinden farksız olabilir? Nüfusun küçük bir bölümünde durum tam olarak böyle.

Bilim insanları, Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRI) kullanarak bu durumun nedenini ortaya çıkardı: Sorun kulaklarda değil, beyindeki bir bağlantı sorununda.

Barselona ve McGill Üniversitelerinden araştırmacılar, bazı insanların müziğin evrensel çekiciliğine neden kayıtsız kaldığını araştırdı. “Spesifik müzikal anhedoni” adı verilen bu durum, kötü müzik zevkinden veya işitme probleminden kaynaklanmıyor. Bu kişiler bir şarkının neşeli mi yoksa hüzünlü mü olduğunu anlayabilirler ama tüylerinin diken diken olması, coşku hissetme veya dans etme isteği gibi duygusal tepkiler yaşamıyorlar.

Beynin ödül merkezi müzik karşısında ‘sessiz’ kalıyor

Araştırmacılar, bu durumdaki kişilerin beyin aktivitelerini fMRI ile inceledi. Sonuçlar açıktı: Katılımcılar müzik dinlerken, beynin sesi işleyen bölgesi olan işitsel korteksleri normal çalışıyordu. Ancak, beynin haz merkezi olan ve “ödül devresi” olarak bilinen nucleus accumbens bölgesi müzik dinlenirken tamamen pasif kalıyordu.

Çikolata yediğimizde, bir yarış kazandığımızda veya aşık olduğumuzda aktifleşen bu bölge, müzikal anhedonisi olanlarda müzik dinlerken tamamen hareketsizdi.

İlginç bir şekilde, bu kişilerin genel haz alma yeteneklerinde bir sorun yoktu. Para gibi diğer ödüller sunulduğunda, beyinlerindeki ödül merkezi ve kalp atış hızı gibi fizyolojik tepkileri, müzik sevenlerle aynıydı.

Sorun parçalarda değil, bağlantıda

Bilim insanları, sorunu kusursuz çalışan bir priz ve ampulü birbirine bağlayan hasarlı bir kabloya benzetiyor. Yani sorun, beynin ses ve haz bölgelerinde değil, bu iki bölge arasındaki sinirsel bağlantıdaki kopuklukta. Ses beyinde işleniyor ama bu bilgi haz merkezine ulaşamıyor, bu yüzden duygusal bir tepkiye dönüşmüyor.

Genetik bir miras olabilir

Yeni bir ikiz çalışması, müzikten zevk alma yeteneğinin %54’üne kadar genetik bir bileşene sahip olabileceğini gösterdi. Bu, müzik zevkinin sadece kültürel bir olgu değil, özel bir biyolojik yetenek olduğunu kanıtlıyor.

Bu durumun tam tersi olan “müzikofili” de var. Müzikofili, müziğe karşı aşırı, hatta takıntılı bir tutkuyu tanımlar. Tıp literatüründe, felç veya beyin ameliyatı sonrası aniden müziğe karşı kontrol edilemez bir tutku geliştiren hastalar var. Bu da gösteriyor ki, beynimizdeki belirli devreler müziğe olan duygusal bağımızı hem güçlendirebilir hem de tamamen yok edebilir.